De natuurgebieden die door IJsvogel beheerd worden situeren zich op drie plaatsen in Opwijk: Dokkene en Trod, Broevink en de vallei van de Puttenbeek.

Dokkene en trod

Aan de rand van het Brabantse heuvelland maken Trod en Dokkene, samen 25 hectare groot, deel uit van de laatste restjes bos in Opwijk. Dit gebied bevindt zich onderaan de steilrand tussen het hoger en zuidelijk gelegen leemplateau en de lager en noordelijk gelegen zandleemvlakte van de Vlaamse vallei. Deze strook was voor de landbouw minder geschikt en werd enkel als weide gebruikt of bebost.

Trod, het brongebied van de Kluisbeek, wordt gekenmerkt door centrale populierenaanplantingen en bestaat voornamelijk uit natte zandleemgronden. In het gevarieerdere Dokkenebos komen ook enkele drogere zandleembodems voor. De bosgebiedjes worden gescheiden door een oude Frankische kouter, het "Perreveld".

Natuurpunt IJsvogel-Opwijk heeft er enkele percelen in eigendom (ca. 2 hectare) en ook de gemeente Opwijk kocht er in het kader van haar bosuitbreidingsplan enkele lapjes aan. Het Perreveld is in februari-maart het jaarlijkse actieterrein voor onze paddenoverzetactie.

Broevink

Broevink is het restant van een Frankische kouter en vormt een bronnengebied van de Brabantse beek. Het hooiland "Het Orchideeënweitje" (0,35 ha) werd in 1995 aangekocht. Door maaibeheer (maaien en afvoeren van het maaisel) wordt de bodem schraal gehouden wat de plantenrijkdom ten goede komt. Op die manier trachten we o.a. de Brede en Gevlekte orchissen die hier tot voor een paar jaar voorkwamen opnieuw een veilig onderkomen te bieden.

Onder de meest opvallende planten rekenen we in het voorjaar zeker de statige Reuzenpaardestaart. Deze sporenplant komt voor in brongebieden en op natte weilanden. Eerst verschijnt een (kortere) witte stengel, zonder vertakkingen, met de sporenaar (fertiele stengel). Wat later komen de lange groene en vertakte steriele stengels.

In de zomer wordt het weitje geel gekleurd door Boerenwormkruid en vooral Heelblaadjes (foto). Gedurende de hele zomer is hier ook de Tjiftjaf en de Zwartkop op post, maar, met een beetje geluk, kan je hier in de lente ook het prachtige lied van de Nachtegaal beluisteren. Tal van insecten- en vlindersoorten bezoeken dit kruidenrijke hooilandje en de aandachtige maar wat latere wandelaar kan hier tijdens de zomer ook nog de lichtjes zien flikkeren van de Glimworm.

Naast het hooilandje verwierf Natuurpunt in 1999 ook het centrale bosgedeelte in Broevink (0,53 ha). Het is een drassig gebied met hoge botanische waarde.

De vallei van de puttenbeek

Een eerste stuk (1,13 ha) van deze bijzondere beekvallei (in Opwijk de Puttenbeek; in Merchtem en Asse de Wed- of Wersbeek genoemd) werd reeds in 1987 door De IJsvogel vzw aangekocht. Het is de enige plek in Opwijk waar een natuurlijke rietkraag van deze oppervlakte voorkomt. Verschillende bronnen schrijven aan dit gebied de eerste nederzettingen (paalwoningen) in onze streken toe.

De huidige beekvallei, in de volksmond De Putten genoemd, werd uitgegraven door het steken van mergel. Deze mergelaarde, een soort kalk-humus, werd vroeger gebruikt om de akkers vruchtbaarder te maken.

Typische rietvogels zoals Rietgors, Kleine Karekiet en Blauwborst maken er hun nest. In voor- en najaar doen Waterral, Sprinkhaanzanger of Kiekendieven het gebied regelmatig aan. Naast het Riet treffen we hier ook typische moerasplanten als Gele Lis, Lisdodde en het zeldzamere Bittere Veldkers aan.

Het beheer van dit gebied is er op gericht het riet regelmatig tijdens de winter te maaien en het maaisel af te voeren. Hierdoor wordt voorkomen dat dikke pakken afgestorven plantenmateriaal op de bodem terecht komt en verlanding in de hand werkt.

Dit reservaat maakt deel uit van de reservatengordel "Paddebroeken" dat zich uitstrekt van bij de Rietkraag De Putten in Opwijk, over "d'Helle " tot "Vogelenzang" bij het Kravaalbos in Asse, op de grens met Mazenzele. Natuurpunt IJsvogel-Opwijk verwierf inmiddels nog 0,31 ha langs de Putten en zowat 3,26 ha in d'Helle. Ook de Afdelingen Merchtem en Asse bezitten reeds verscheidene hectare langs deze vallei.